از خواص روغن زیتون چه می‌دانیم؟

از خواص روغن زیتون، این خوراک دیرینه، پرمایه و خوش‌عطر و طعمِ کرانه‌های دریای مدیترانه چه می‌دانیم؟ خوراکی با چربی‌های مفید که از خردشدن و فشار حداکثری میوه‌های زیتون، در روندی صبورانه و طولانی به‌دست می‌آید.

روغن زیتون به‌جز مصارف آشپزی و خوراکی، برای تقویت و بهبود سلامت پوست و مو نیز استفاده می‌شود. فواید خوردن روغن زیتون و خواص مصرف آن در نگاهی کلی عبارت است از: سلامت عملکرد قلب، نیروبخش سیستم گوارش و بهبود روند هضم، کاهش کلسترول مضر و افزایش کلسترول مفید، کنترل قند خون و کاهش فشار خون، مرطوب‌کننده و مغذیِ پوست و مو، مرهم درد و آفتاب‌سوختگی و البته شادی‌بخش. 

 

ارزش غذایی و ترکیبات موثر روغن زیتون

روغن زیتون، سرشار از ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌ها، اسیدهای چرب مفید و ویتامین K است:

اسیدهای چرب غیراشباع و مفید روغن زیتون عبارتند از اسیدهای چرب امگا۳، امگا۶ و مهم‌تر از همه اسید اولئیک: اسید اولئیک، اسید غیراشباع موجود در بافت چربی بدن انسان است که ۷۱٪ از کل محتوای روغن زیتون را تشکیل می‌دهد؛ بنابراین، از سطح کلسترول مضر خون می‌کاهد و حتی ممکن است روی ژن‌های مرتبط با سرطان اثر مفید داشته باشد.

ویتامین E، یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که با جذب در بدن خاصیت آنتی‌اکسیدانی ایفا می‌کند و بیماری‌های التهابی مزمن و استرس اکسیداتیو (عدم تعادل بین مولکول‌های بدن) را کاهش می‌دهد: آنتی‌اکسیدان‌های موجود در روغن زیتون رادیکال‌های آزاد بدن را به‌طور طبیعی خنثی می‌کنند و آسیب‌های بافت سلولی را بهبود می‌بخشند. رادیکال‌های آزاد اگرچه مضرند، اما وجود آنها واکنش اجتناب‌ناپذیر و طبیعی بدن به زندگی ناسالم و پرفشار در شهرهای بزرگ و آلوده است.

ویتامین K، گروه دیگری از ویتامین‌های محلول در چربی است که عملکرد واکنش‌های شیمیایی در بدن را تسریع می‌کند. بنابراین، کیفیت خون را سلامتی می‌بخشد و فعالیت پروتئین‌های موجود در بدن را تنظیم می‌کند.

 

خواص مصرف روغن زیتون فرابکر بر سلامت بدن

روغن زیتون فرابکر، روغن زیتون تصفیه‌نشده، غلیظ، سبزرنگ و بسیار غنی است که عطر و بویی اصیل دارد و در روندی مکانیکی و سنتی، بدون استفاده از حرارت بالا، فرایندهای صنعتی و فراورده‌های شیمیایی به‌دست می‌آید، از این رو، خواص ارزشمند روغن زیتون را کاملاً حفظ می‌کند. اگر طبع زیتون با مزاج و مذاق‌تان سازگار است، مصرف و جایگزینی روغن زیتون فرابکر با نمونه‌های بکر و تصفیه‌شده کارخانه‌ای آن، بی‌چون‌و‌چرا، توصیه می‌شود.

۱. بهبود سلامت قلب و عروق: از خواص مصرف روغن زیتون فرابکر، کاهش سطح کلسترول مضر (LDL) و افزایش کلسترول مفید (HDL) در غشای سلولی قلب و عروق است که از اکسید شدن کلسترول خون جلوگیری می‌کند، فعل‌و‌انفعالات اندام‌های داخلی را روان و سیال و فشار جریان خون در رگ‌ها را متعادل می‌کند.

۲. کاهش ابتلا به بیماری‌های التهابی: التهاب، مکانیسم دفاعی و طبیعی بدن در رویارویی با محرک‌های مضر است. التهاب‌های مزمن شامل خستگی، ایجاد زخم و احساس درد در اندام‌های داخلی و بیرونی بدن هستند که به‌دلیل اضطراب و شیوه زندگی نادرست بر انسان تحمیل می‌شود. خاصیت ضدالتهابی روغن زیتون به کاهش و بهبود التهاب‌های بدن کمک می‌کند.

۳. تنظیم سطح قند خون: استفاده منظم و مکرر از روغن زیتون خطر ابتلا به انواع دیابت را کاهش می‌دهد و حتی می‌تواند میزان قند خون افراد مبتلا به دیابت را تنظیم کند و بهبود ببخشد.

۴. بهبود فرایند گوارش: از خواص روغن زیتون برای روده، تحریک روندِ تولید آنزیم‌های گوارشی است که موجب هضم آسان‌ غذا می‌شود. همچنین، به‌عنوان یک روان‌کننده طبیعی برای روده عمل کرده و دفع را آسان‌ می‌کند.
در طب‌های کل‌نگر، برای بهبود جریان هضم غذا، علاوه‌بر خوردن روغن‌های گیاهی، آن را در ناف نیز می‌ریختند؛ بنابراین، می‌توانید در روزنِ ناف یک تا دو قطره روغن زیتون بریزید و اجازه دهید تا جذب شود. این کار به بهبود فرایند گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

۵. کاهش ابتلا به سرطان: اسید اولئیک و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در روغن زیتون بر ژن‌های مرتبط با سرطان تاثیری مفید دارند. در نتیجه، مصرف منظم روغن زیتون ممکن است ریسک سرطان را تا ۳۱٪ کاهش دهد.

۶. بهبود عملکرد مغز و ذهن: خوردن روغن زیتون می‌تواند اختلالات حافظه را کاهش دهد و زوال عقل را بهبود ببخشد. همچنین، به‌دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌ها در روغن زیتون خطر حمله مغزی به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

۷. پیشگیری از پوسیدگی و پوکی استخوان: ترکیبات غنی روغن زیتون باعث استحکام بافت‌های استخوان می‌شوند و نه‌تنها از پوسیدگی آنها جلوگیری می‌کنند، بلکه اثرات پوکی استخوان را نیز بهبود می‌بخشند.

۸. کاهش وزن و تناسب اندام: مصرف بی‌قاعده چربی‌ها موجب افزایش وزن می‌شود، بااین‌همه، رژیم‌های غذایی سرشار از روغن زیتون، بیشتر از رژیم‌های کم‌چربی به روند کاهش وزن کمک می‌کنند. مصرف روغن زیتون باعث می‌شود تا مدت زمان بیشتری احساس سیری کنید که برای کنترل حجم غذا و مدیریت وزن بسیار موثر است.

روغن زیتون فرابکر هومَه، از زیتون‌های تازه و برداشت فصل مزارع طارم با روشی خالص و سنتی به‌دست می‌آید. برای خرید و اطلاع از قیمت روغن زیتون فرابکر طارم کلیک کنید.

 

عوارض جانبی احتمالی روغن زیتون

مصرف بی‌رویه روغن زیتون می‌تواند موجب ایجاد بعضی اختلال‌های خفیف در بدن شود:

۱. اسهال خفیف

۲. تشدید کاهش سطح قند خون و فشار خون: اگر به دیابت یا فشار خون مبتلا هستید و دارو مصرف می‌کنید، لازم است میزان مصرف روغن زیتون را در رژیم غذایی خود متعادل کنید تا دچار افت شدید قند و فشار خون نشوید.

۳. مصرف بی‌حساب‌و‌کتاب هر خوراکی، می‌تواند اثرات مفید آن را خنثی کند و به اندام‌های داخلی آسیب بزند. اگر در مورد میزان مناسب مصرف روغن زیتون در رژیم غذایی خود تردید دارید، به صدای بدن خود گوش کنید یا با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

اما از فواید روغن زیتون برای پوست و مو چه می‌دانیم؟

خواص روغن زیتون برای پوست

روغن زیتون یک مرطوب‌کننده و محافظ طبیعی برای پوست در برابر عوامل آسیب‌زای بیرونی است:

خواص روغن زیتون برای پوست	تاثیر مصرف روغن زیتون بر روی پوست
رطوبت‌رسانی پوست	رطوبت‌رسانی عمیق لایه‌های پوست بهبود خشکی، التهاب‌های پوستی و آکنه محافظت از پوست در برابر پسوریازیس و سرطان پوست بهبود ترک پا رفع خشکی لب تقویت استحکام ناخن
جوانسازی پوست	بهبود چین‌و‌چروک‌های ظریف تقویت بافت سلولی پوست
شفافیت و درخشندگی پوست	بهبود رنگ پوست استحکام الاستیسیته پوست
بهبود آفتاب‌سوختگی	محافظت در برابر آسیب‌های برآمده از اشعه‌های پرخطر آفتاب گرچه جایگزین استفاده از کرم ضد آفتاب نیست
پاکسازی پوست	پاک‌کننده طبیعی مناسب پاک‌کردن مواد آرایشی ضدآب

نحوه استفاده از روغن زیتون برای آبرسانی و نرمی پوست

پس از شست‌وشوی صورت یا استحمام، زمانی که هنوز پوست بدنتان کمی مرطوب است، موضع مورد نظر خود را با مقدار مناسبی از روغن زیتون (نه خیلی زیاد) به‌آرامی و با ملایمت ماساژ دهید. برای ۱۵ دقیقه تامل کنید، سپس، با استفاده از یک حوله مرطوب، باقیمانده روغن زیتون را از روی بدن پاک کنید یا پوست خود را با آب ولرم بشویید.

خواص روغن زیتون برای مو

روغن زیتون یک نرم‌کننده و رطوبت‌رسان طبیعی

فواید روغن زیتون برای مو	تاثیر مصرف روغن زیتون بر روی مو
افزایش گردش جریان خون در سطح پوست سر	تقویت رویش موها کمک به بازیافتن ضخامت موها و ازبین‌بردن شکنندگی مو رفع خشکی و وز مو تسکین التهاب‌ها و تحریکات پوست سر
سلامت مو	بهبود ریزش مو تقویت‌کننده و نرم‌کننده محافظت در برابر سموم محیطی و آسیب‌های اشعه‌های پرخطر آفتاب
رطوبت‌رسانی عمیق مو	آب‌رسانی عمیق مو ترمیم موهای خشک و آسیب‌دیده حفظ رطوبت ساقه مو
بهبود موهای مجعد	پیشگیری از شوره و موخوره ایجاد لایه محافظ کاهش آسیب‌های ناشی از استفاده از ابزارهای حرارتی همچون سشوار و اتوی مو
پاکسازی پوست	پاک‌کننده طبیعی مناسب پاک‌کردن مواد آرایشی ضدآب

روش انتخاب و شرایط نگهداری روغن زیتون

۱. چگونه روغن زیتون اصل و با کیفیت را تشخیص دهیم؟

• پیش از خرید؛ روغن زیتون را بو کنید. روغن زیتون اصل بوی مطبوع میوه تازه زیتون می‌دهد.
• اگر امکان داشت، کمی از روغن زیتون بچشید و مزه کنید. روغن زیتون اصل محیط دهان را چرب نمی‌کند و طعم تلخ خود را در مدت کوتاهی از دست می‌دهد.
• رنگ روغن زیتون اصل سبز و کمی متمایل به زرد است.

۲. نحوه نگهداری از روغن زیتون

• روغن زیتون را در ظروف شیشه‌ای تیره نگهداری کنید.
• همچنین، برای حفظ تازگی و خواص روغن زیتون، آن را در جایی خشک و خنک، به‌دور از گرما و رطوبت قرار دهید.
• بهتر است روغن زیتون فرابکر را در یخچال نگه داریم.

روش‌های مصرف روغن زیتون در وعده‌های غذایی روزانه

۱. مصرف خام روغن زیتون به‌عنوان چاشنی سالادها و خوراک‌ها

• روغن زیتون را با مقداری سرکه بالزامیک و عسل ترکیب کنید؛ می‌توانید ترکیب‌های افزوده به روغن زیتون را بنا به ترجیح و طبع خود دستکاری کنید.
• روغن زیتون را به‌عنوان یک چاشنی خوش‌طعم، در ترکیب با ادویه‌های دلخواه، همراه با سبزیجات پخته میل کنید.

۲. پخت‌و‌پز با روغن زیتون

• سبزیجات فصل مورد علاقه خود را به مقداری روغن زیتون آغشته کرده و داخل فر برشته کنید.
• نقطه دود روغن زیتون ۲۱۰ درجه سانتی‌گراد است. بنابراین، می‌توانید با خیال راحت از روغن زیتون هنگام سرخ‌کردن و پخت‌و‌پز استفاده کنید. توجه کنید که شعله گاز کم و ملایم باشد.

* نکته: درصورت حرارت‌دهی شدید به روغن زیتون، امکان تندی و تلخی در طعم وجود دارد. در نتیجه، اگر مایلید عطر و مزه روغن زیتون اصیل بماند یا از درجه‌حرارت کم و شعله ملایم استفاده کنید، یا به استفاده از روغن زیتون به‌عنوان چاشنی خوراک خام و پخته‌شده بسنده کنید.

مقایسه روغن زیتون با سایر روغن‌های گیاهی

بررسی مزایا و معایب روغن زیتون در مقایسه با دیگر روغن‌های گیاهی:

خواص	روغن زیتون فرابکر	روغن کنجد	روغن کانولا	روغن نارگیل	روغن ذرت	روغن آفتابگردان
نوع چربی	غیراشباع تک‌زنجیره‌ای	غیراشباع تک و چندزنجیره‌ای	غیراشباع تک‌زنجیره‌ای	چربی اشباع	غیراشباع چندزنجیره‌ای	غیراشباع چندزنجیره‌ای
پایداری در برابر حرارت	متوسط تا بالا مناسب پخت‌و‌پز ملایم	نوع فرابکر: پایداری پایین تصفیه‌شده: متوسط	بالا؛ مناسب برای سرخ‌کردن	بسیار بالا	متوسط تا پایین در دمای بالا اکسید می‌شود.	متوسط تا پایین نمونه تصفیه‌شده پایداری بالاتری دارد
ترکیبات غنی و مواد مغذی	سرشار از ویتامین K و ویتامین E؛ آنتی‎اکسیدان‌ها	سرشار از ویتامین K و ویتامین E؛ آنتی‎اکسیدان‌ها	دارای ترکیبات ضدعفونی‌کننده	دارای ترکیبات ضدباکتری	میزان کمی ویتامین E	دارای ویتامین E؛ اما کمتر از روغن زیتون!
روش فراوری	فشرده سرد و تصفیه‌نشده	فشرده سرد یا تصفیه‌شده	معمولاً تصفیه‌شده	تصفیه‌شده یا بکر	تصفیه با فراوری شیمیایی	معمولاً تصفیه‌شده
طعم و کاربرد	ملایم با تلخی مطبوع مناسب چاشنی، پخت‌و‌پز و سرخ‌کردن ملایم	طعم آجیلی، مناسب پخت غذاهای آسیایی و سرخ‌کردن سبک	دارای طعمی خنثی، مناسب پخت‌و‌پز و سرخ‌کردن	طعمی شیرین و استوایی، مناسب پخت‌وپز و شیرینی‌پزی	طعمی خنثی، مناسب پخت و فراورده‌های خوراکی	طعم خنثی و مناسب پخت‌و‌پز و سرخ‌کردن
مزایا	ضدالتهاب، بهبود سلامت فلب و عروق و کاهش کلسترول مضر	تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت پوست و مو	نقطه دود بالا، مفید برای استفاده در درجه حرارت بسیار بالا	افزایش سوخت‌و‌ساز بدن، ضدباکتری و ماندگاری بالا	ارزان، منبع انرژی سریع	گزینه‌ای ارزان برای پخت‌و‌پز روزانه
معایب	قیمت بالا در حرارت شدید می‌سوزد.	نقطه دود پایین. نوع فرابکر آن می‌تواند حساسیت‌زا باشد.	احتمال استفاده از مواد تراریخته	چربی اشباع بسیار زیاد. افزایش سطح کلسترول مضر	انباشته از اسیدهای چرب امگا۶ و احتمال التهاب‌زایی	انباشته از اسیدهای چرب امگا۶ و اکسید در دمای بالا

بهترین روغن‌ گیاهی برای سلامت قلب و عروق: روغن زیتون و روغن کنجد
بهترین روغن‌ گیاهی با نقطه دود بالا: روغن کانولا و روغن نارگیل
روغن‌ گیاهی ارزان و مقرون‌به‌صرفه: روغن ذرت و روغن آفتابگردان
روغن گیاهی مناسب مصرف روزانه: روغن زیتون و روغن کنجد

نکته: استفاده متعادل و به‌اندازه از روغن زیتون هنگام بارداری و شیردهی منعی ندارد. بااین‌حال، برای حصول اطمینان، بهتر است با متخصص تغذیه مشورت کنید.

نکته جانبی: جایگزین غنی، مناسب و پرخاصیت روغن زیتون، روغن گی است که از پخت آرام بر روی حرارت ملایم و تصفیه صدباره کره محلی گاوی در روندی صبورانه تهیه می‌شود و علاوه‌بر خواص کم‌نظیر، عطر و طعمی مطبوع دارد. درباره خواص روغن گی بیشتر بدانید.

نتیجه‌گیری

روغن زیتون سرشار از ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌ها، اسیدهای چرب مفید و ویتامین K است که خواص ارزشمند آن به بهبود سلامت اندام‌های داخلی، پوست و مو کمک می‌کند. روغن زیتون فرابکر، به‌دلیل عدم دخالت فرایندهای صنعتی و حلال‌های شیمیایی، دارای ترکیبات زنده و فعال میوه تازه زیتون‌ است، در‌حالی‌که روغن زیتون بکر و تصفیه‌شده مقدار زیادی از مواد مغذی زیتون را در روند صنعتی و شیمیاییِ تصفیه از دست می‌دهند. 

مصرف حداقل یک قاشق سرخالی روغن زیتون، خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد و به رفع التهاب‌های مزمن اندام‌های داخلی کمک می‌کند و برای استفاده تمام افراد، در همه فصول سال مناسب است.